Wśród wielu szkodników atakujących drzewa owocowe znajduje się mszyca śliwowo-trzcinowa (Hyalopterus pruni). To jeden z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych szkodników drzew pestkowych, zwłaszcza śliw. Warto dokładnie interwencyjnie sprawdzać spodnią stronę liści również na brzoskwiniach czy morelach, gdyż mszyca ta nie żeruje jedynie na śliwach. Szkodnik rozwija się już od wczesnej wiosny i to w zastraszającym tempie. Jego obecność manifestuje się poprzez pokrycie liści spadzią, częściowe zniekształcenie ulistnienia ja również przedwczesnym opadem liści. Jeśli drzewko owocowe zostanie zaatakowane przez licznie występujące mszyce, to w krótkim czasie dochodzi do zwijania się brzegów liści, zasychania czasem nawet całych pędów oraz zaburzenia fotosyntezy. Szkodliwe owady wysysają soki z rośliny, co wiąże się z jej osłabieniem oraz mniej wydajnym plonowaniem. Zwalczanie mszyc na śliwie jest istotne również dlatego, że owady te mogą przenosić choroby grzybowe atakujące drzewka owocowe w sadach i ogrodach. Jak wygląda ten owad, kiedy zagraża i jak skutecznie się go pozbyć? O tym jest dzisiejszy artykuł. 

Z tego artykułu dowiecie się:

    1. Jak wygląda mszyca śliwowo-trzcinowa?

    2. Kiedy pojawia się mszyca śliwowo-trzcinowa?

    3. Jakie rośliny atakuje mszyca śliwowo-trzcinowa?

    4. Jakie są objawy żerowania mszycy?

    5. Cykl życiowy mszycy śliwowo-trzcinowej.

    6. Jak zapobiegać występowaniu mszycy?

    7. Czym zwalczać mszycę śliwowo-trzcinową?

    8. Ekologiczne metody zwalczania mszyc.

    9. Najczęściej zadawane pytania FAQ.

✅ Jak wygląda mszyca śliwowo-trzcinowa?

Mszyca śliwowo-trzcinowa to drobny, zielonkawy owad o długości około 2 mm, pokryty białym, woskowym nalotem. Obecność szkodnika zauważyć można patrząc na liście śliwy pod światło lub obracając liść na spodnią stronę. Jej wygląd i zielony kolor doskonale scalają się ze strukturą liścia. Zazwyczaj liście na spodniej stronie są pokryte mszycami praktycznie w całości, a na powierzchni liścia zauważyć można mszyce o różnej wielkości. Dzieje się tak za sprawą partenogenetycznego rozwoju szkodników. W konsekwencji na jednym liściu może pojawić się nawet kilkaset osobników. Ze względu na charakterystyczny wygląd i występowanie często ten gatunek mszyc można przeoczyć, a ich obecność widać dopiero po zamieraniu ulistnienia na drzewku. 

✅ Kiedy pojawia się mszyca śliwowo-trzcinowa?

Pierwsze osobniki pojawiają się zazwyczaj wczesną wiosną w kwietniu, tuż po pęknięciu pąków liściowych. Największe nasilenie inwazji mszycy na śliwach w ogrodach i sadach przypada od maja do czerwca. Warto też pamiętać, że ten gatunek mszyc żeruje w sezonie na dwóch roślinach. Latem przenosi się z drzew owocowych na trawy, głównie trzcinę, a jesienią wraca z powrotem na drzewa owocowe, gdzie składa jaja zimowe. Dlatego uznaje się, że okres żerowania mszycy śliwowo-trzcinowej przypada od kwietnia do sierpnia.

✅ Jakie rośliny atakuje mszyca śliwowo-trzcinowa?

Głównymi roślinami żywicielskimi tego gatunku mszycy są:

    • śliwa domowa,

    • śliwa węgierka,

    • morela,

    • brzoskwinia.

Letnie pokolenia mszyc rozwijają się na roślinach wtórnych takich jak:

    • trzcina pospolita,

    • wysokie trawy rosnące w pobliżu drzewek owocowych w sadach i ogrodach.  

✅ Jakie są objawy żerowania mszycy?

Mszyce powodują:

    • skręcanie i deformację liści,

    • częściowe żółknięcie i obumieranie liści,

    • występowanie lepkiej spadzi pokrywającej zarówno wierzchnią jak i spodnią część liści,

    • osłabienie wzrostu pędów,

   • osłabienie owocowania drzewek dotkniętych inwazją mszyc,

    • rozwój grzybów sadzakowych na spadzi i porażenie drzewek.

W wyniku żerowania mszyc liście tracą zdolność fotosyntezy, drzewa są osłabione i mniej odporne na choroby. 

✅ Cykl życiowy mszycy śliwowo-trzcinowej

Mszyca zimuje w postaci jaj u nasady pąków śliw. Wiosną wylęgają się pierwsze larwy, które żerują na młodych pędach drzew owocowych. W krótkim czasie i dzięki partenogenezie mszyce bardzo szybko zasiedlają drzewka i zwiększają liczebność kolonii. W czerwcu i lipcu osobniki uskrzydlone przenoszą się na rośliny pośrednie jak: trawy i trzciny. Tam rozwijają się kolejne pokolenia, które jesienią wracają na śliwy i składają jaja zimowe. 

✅ Jak zapobiegać występowaniu mszycy?

Niestety coraz cieplejsze zimy oraz suche wiosny przyczyniają się do coraz to liczniejszej obecności różnorodnych gatunków mszyc w ogrodzie w tym również tych żerujących na śliwach. Warto zapobiegać występowaniu mszyc poprzez następujące zabiegi:

1. Regularny monitoring drzew owocowych od kwietnia poprzez regularne przeglądanie liści i pędów śliw w okresie wiosennym.
   
   
2. Usuwanie trzcin i traw z okolic drzewek. Ograniczenie obecności roślin żywicielskich wtórnych pomaga w ograniczeniu      występowania mszyc.
   
   
3. Jeśli w poprzednim sezonie drzewa były zaatakowane przez mszyce to pierwsze zabiegi ochronne warto wykonać już w fazie zielonego pąka.
   
   
4. Bardzo ważnym zabiegiem jest też cięcia drzewek owocowych. 
   
   
5. W przypadku zmasowanej inwazji mszyc warto wykonać cięcia interwencyjne i usunąć porażone pędy.
   
   
6. Aby zapobiegać występowaniu mszyc warto zaprosić do ogrodu i sadu pożytecznych owady takie jak: biedronki, bzygi, złotooki.
   
   
7. W sezonie warto monitorować też obecność szkodników poprzez zakładanie opasek lepowych ochronnych na gałęziach drzewek.

✅ Czym zwalczać mszycę śliwowo-trzcinową?

Gdy populacja mszyc występuje w dużej liczebności konieczne staje się zastosowanie preparatów pozwalających skutecznie zwalczyć szkodniki. Skuteczne preparaty do walki z mszycą śliwowo-trzcinową to:

• Mospilan 20 SP - preparat zawierający acetamipryd o działaniu systemicznym. Preparat przenika do tkanek rośliny i krąży w nich skutecznie niwelując owady żerujące na roślinie. Szkodniki zostają unicestwione już po kilku godzinach od zastosowania preparatu.
   
• Silcol - zawierający w swoim składzie substancję z grupy związków silikonowych. Charakteryzuje się mechanicznym sposobem działania. Atutem preparatu jest brak substancji czynnych, pozwala to na stosowanie preparatu corocznie i wielokrotnie w sezonie. Działanie produktu polega na wytworzeniu cienkiego filmu cieczy, szczelnie oblepiającego owady i roztocza, które giną na skutek braku dostępu powietrza. 
  
  
• Karate Zeon 050 CS - insektycyd w formie zawiesiny kapsuł w cieczy do rozcieńczania wodą, o działaniu kontaktowym i żołądkowym, przeznaczony do zwalczania szkodników gryzących i ssących w roślinach rolniczych, sadowniczych i warzywnych. Na roślinie działa powierzchniowo.
  
  
• NeemAzal - insektycyd o szeroki spektrum działania. Środek na roślinie wykazuje działanie wgłębne, a na zwalczanych organizmach żołądkowe. Aktywność owada ustaje w ciągu kilku godzin po spożyciu.

Podczas stosowania środków chemicznych należy zawsze przestrzegać zaleceń producenta dotyczących dawek, terminów i okresów karencji. Stosowanie środków naprzemiennie pozwala zapobiec uodparnianiu się szkodników.

✅ Ekologiczne metody zwalczania mszyc

W ogrodzie stosować można prewencyjnie ale też interwencyjnie ekologiczne preparaty pozwalające ograniczyć obecność mszyc na drzewkach owocowych. Warto jednak wspomnieć, że metody ekologiczne są skuteczne wyłącznie przy regularnym stosowaniu oraz niewielkiej liczebności szkodników. Opryski te cechują się wyłącznie powierzchniowym działaniem, dlatego tak ważne jest ich powtarzanie zwłaszcza w przypadku deszczowej pogody w sezonie. 

    • Gnojówka z pokrzywy - po odpowiednim rozcieńczeniu będzie również doskonałym preparatem na mszyce. 

    • Mydło potasowe - opryski wykonuje się mydłem połączonym z wodą. Taka mieszanka utrudnia żerowanie szkodników. 

    • Olej neem - naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej z ekologicznych nasion drzewa miodli indyjskiej. Może być stosowany do oprysku roślin uprawnych oraz drzew owocowych.

    • Naturalne oleje - aby stworzyć ekologiczną mieszaninę na mszyce można połączyć olej rzepakowy z kroplą mydła potasowego i wodą.

    • Ekstrakt z czosnku i chilli - to naturalny i ekologiczny preparat w formie koncentratu do kompleksowej pielęgnacji roślin i gleby w ogrodzie. Sprawdzi się również w ograniczaniu ilości mszyc na drzewach owocowych. 

Doskonałym sposobem zwalczania mszyc jest również zaproszenie pożytecznych owadów do ogrodu. Tworzenie naturalnych siedlisk dla biedronek to nie tylko ochrona drzew owocowych przed szkodnikami ale też innych upraw i roślin ozdobnych w ogrodzie. Zamiast wysokich traw warto ścieżki w sadach i obszar pod drzewkami obsiewać roślinami poplonowymi lub nasionami roślin miododajnych. Im większa bioróżnorodność w ogrodzie tym skuteczniej działa również ogrodowy ekosystem. 

Mszyca śliwowo-trzcinowa to szkodnik, którego obecność w sadach jak i w ogrodach nie może być lekceważona. Dzięki znajomości cyklu życiowego, umiejętnemu monitorowaniu oraz stosowaniu zarówno metod zapobiegawczych, jak i środków ochrony roślin, możliwe jest skuteczne ograniczenie rozprzestrzeniania się szkodnika.

✅ Najczęściej zadawane pytania FAQ

Kiedy najlepiej zwalczać mszycę śliwowo-trzcinową?

Najskuteczniejszym terminem do wykonania oprysków jest wiosna. Warto to zrobić, gdy pojawiają się pierwsze kolonie mszyć na liściach śliw. Oprysk można też wykonać w fazie zielonego pąka, zwłaszcza jeśli problem mszyc na śliwie występował we wcześniejszych sezonach. 

Czy mszyca śliwowo-trzcinowa szkodzi tylko śliwom?

Nie. Choć szkodnik ten preferuje śliwy, może pojawić się również na morelach, brzoskwiniach i trawach w ogrodzie.

Jak odróżnić mszycę śliwowo-trzcinową od innych?

Charakterystyczny biały nalot woskowy  oraz obecność szkodników w dużej liczebności na spodniej stronie liści to są cechy którymi odznacza się mszyca śliwowo-trzcinowa.

Czy mszyca przenosi choroby?

Same szkodniki nie przenoszą chorób. Jednak poprzez wysysanie soków z roślin oraz zaburzoną fotosyntezę liści mszyce wpływają na osłabia drzewek owocowych. Dodatkowo w spadzi mszyc rozwijać się mogą infekcje grzybowe.

Czy warto stosować naturalne środki na mszyce?

Tak. Powinny być one pierwszym wyborem w walce ze szkodnikami. Regularne stosowanie naturalnych mieszanin może skutecznie ograniczyć populację mszyc bez szkody dla środowiska.