Wrzesień jest miesiącem w którym po plonach głównych w warzywniku zaczyna się pojawiać coraz więcej pustych grządek. Oczywiście nadal z powodzeniem można wysiewać niektóre z ulubionych warzyw. Jeśli jednak nie planujecie jesiennych zbiorów, to dobrze jest zadbać o to, by przygotować warzywnik do kolejnego sezonu. Jak wiadomo uprawa warzyw zwłaszcza ziemniaków i pomidorów bardzo wyjaławia ziemię, dlatego po zakończeniu zbiorów dobrze jest oczyścić grządki z pozostałości roślin oraz zasilić glebę kompostem lub obornikiem.
✅ Po co wysiewamy poplony?
Głównym założeniem wysiewu roślin poplonowych ozimych w ogrodzie jest poprawa jakości podłoża w warzywniku oraz na rabatach kwiatowych. Już od początku września z powodzeniem można wysiewać rośliny poplonowe ozime, które:
- pozwolą zachować właściwy stan fitosanitarny podłoża,
- zapobiegną erozji powietrznej gruntów,
- zniwelują rozrost chwastów,
- poprawią stan i strukturę gleby,
- wzbogacą podłoże o cenne związki mineralne i materię organiczną,
- zniwelują konieczność nawożenia przedsiewnego nawozami azotowymi,
- wzbogacą bioróżnorodność gatunków w ogrodzie.
Niewątpliwą zaletą wysiewu poplonów jest również fakt, iż rośliny te stosowane jako „zielony nawóz” doskonale wzbogacają glebę o materię organiczną oraz cenny dla upraw azot, bez potrzeby stosowania dodatkowych preparatów nawożących. Poplony to optymalny, najbardziej wydajny, opłacalny i naturalny sposób nawożenia przyjazny środowisku. Dodatkowo rośliny poplonowe z powodzeniem wysiewać można na dowolnej przestrzeni. Poplony doskonale sprawdzą się w wysiewie w warzywniku na klasycznych grządkach, można nimi obsiewać grządki podwyższane, miejsca wyznaczone pod trawnik czy rabaty kwiatowe. Dodatkowa porcja łatwo przyswajalnych składników mineralnych oraz poprawa struktury podłoża, to dobry start nie tylko dla warzyw czy ziół, ale również kwiatów i roślin ozdobnych.
✅ Jakie rośliny wysiewać na poplon ozimy?
Z nadejściem września można pokusić się o wysiew na poplon ozimy takich gatunków jak: gorczyca biała, rzodkiew oleista, rzepik perko ozimy, wyka ozima oraz żyto ozime.
Gorczyca biała - to najbardziej popularna i najchętniej wybierana także przez ogrodników roślina uprawiana jako poplon. Swoją popularność zawdzięcza szybkiemu wzrostowi i dużemu przyrostowi masy zielonej. Doskonale sprawdza się z roli "zielonego nawozu" i z powodzeniem może zastąpić nawożenie obornikiem czy kompostem. Jest rośliną jednoroczną i należy do roślin oleistych. Szybko porasta obsiany teren tworząc wysokie zielone łodygi, mocny korzeń palowy oraz kwiatostany w żółtym kolorze doskonale przwyabiające pszczoły i inne zapylacze. Gorczyca biała korzystnie wpływa na stan fitosanitarny gleby i doskonale wzbogaca jej kulturę. Tworzy bujne i gęste łodygi co przekłada się na ilość materii organicznej i wysoki plon masy zielonej. Pozwala to na uzyskiwanie znacznie wyższych plonów roślin następczych wysiewanych po gorczycy. Jako nawóz zielony gorczyca biała jest stosowana przede wszystkim w uprawie roślin okopowych.
Gorczyca biała najlepiej plonuje na glebach piaszczysto-gliniastych o obojętnym odczynie pH. Na "zielony nawóz" przyoranie gorczycy najlepiej wykonać do końca października pamiętając przy tym, by ziemia przekopana była na głębokość do 25 cm. Wówczas resztki łatwo się rozłożą w glebie i już po zimie część składników odżywczych dostępna będzie dla roślin w uprawie wczsenowiosennej. Nasiona należy wysiewać na głębokość do 1 - 2 cm. Gorczycę białą wysiewaną z przeznaczeniem na nawóz można zostawić na polu lub grządkach na okres zimy po to, by ziemia nie uległa przesuszeniu. Gorczyca biała pozwala też ograniczyć liczebność nicieni glebowych w tym mątwika. Doskonale sprawdzi się wysiewana na grządki warzywne czy rabaty zaraz po właściwej uprawie warzyw.
Rzodkiew oleista - należy do roślin krzyżowych. W przydomowym warzywniku oraz na polach sprawdzi się również jako "zielony nawóz" wzbogacający glebę o cenne składniki mineralne i dużą ilość materii organicznej. Ze względu na duża masę korzeniową (korzeń palowy dorastający do 150 cm oraz liczne korzenie boczne), roślina ta doskonale spulchnia i napowietrza glebę na której rośnie. Dodatkowo rzodkiew oleista posiada właściwości fitosanitarne - ograniczające ilość cyst mątwika w glebie. Cechą charakterystyczną tej rośliny jest szybkie i równomierne tępo początkowego wzrostu. Od wysiewu, aż do utworzenia się pierwszych liści. Rzodkiew wytwarza obszerną rozetę liściową szybko pokrywając obsiany obszar. Tworzy bujne i gęste rozety liści, co przekłada się na ilość materii organicznej i wysoki plon masy zielonej. Poprzez duże zagęszczenie dobrze ulistnionych łodyg doskonale ogranicza rozrost chwastów na obsianym terenie. Rzodkiew oleista może być wysiewana z przeznaczeniem do mulczowania upraw.
Rzodkiew oleista doskonale sprawdzi się wysiewana na grządki warzywne czy rabaty zwłaszcza jeśli planowana jest tam uprawa ziemniaków czy buraków. Teren przeznaczony pod uprawę rzodkwi oleistej nie powinien być mocno przeorany, gdyż roślina ta źle znosi głęboki wysiew. Nasiona należy wysiewać na głębokość do 2 - 3 cm. Nasiona należy rozsiewać rzutowo lub przy pomocy siewnika.
Rzepik ozimy - to znana i ceniona roślina poplonowa, która swoim wyglądem przypomina rzepak. Znacząca różnica między roślinami polega na tym, że rzepik jest bardziej odporny na zimno i niskie temperatury. Lepiej wytrzymuje ostre i bezśnieżne zimy. Radzi sobie równie dobrze przy długo zalegającej okrywie śnieżnej. Rzepik ozimy w warzywniku wysiewany jest głównie z przeznaczeniem na na "zielony nawóz". Roślina z powodzeniem może być wysiewana na glebach słabszych, luźnych o piaszczystej strukturze. Rzepik wschodzi równo i obficie tworząc okazałe rozety liściowe. Cechą charakterystyczną rzepiku jest docelowa wysokość roślin. Rzepik ma duży przyrost masy zielonej jednak jest niższy niż rzepak. Rzepik z przeznaczeniem na poplon może być wysiewany w dowolnym terminie zaraz po uprawach głównych. Przed siewem warto jednak sprawdzić pH podłoża, gdyż rzepik źle plonuje na glebach kwaśnych.
Wyka Ozima - zwana też wyką kosmatą lub wyką piaskową. Powszechnie występuje w mieszankach poplonowych w składzie których występują również zboża. Roślina wysiewana na poplon ozimy zarówno na polach uprawnych jak również w przydomowych warzywnikach. Ma palowy system korzeniowy oraz liczne korzenie boczne zasiedlane przez glebowe bakterie azotowe z rodzaju Rhizobium. Bakterie te mają zdolność wiązania wolnego azotu, dzięki czemu wyka daje obfity plon o dużej zawartości masy zielonej i azotu. Wykorzystywana na zielony nawóz doskonale wzbogaci obsiany teren w cenną materię organiczną i ograniczy potrzebę nawożenia przedsiewnego.
Wyka ozima jest też rośliną chętnie oblatywaną przez pożyteczne zapylacze. Może być wysiewana w siewie czystym (monogatunkowo) lub w mieszankach z innymi ozimymi roślinami poplonowymi na przykład z żytem ozimym.
Żyto ozime - jest to roślina powszechnie uprawiana z przeznaczeniem na nawóz zielony. Wysiew żyta ozimego na poplon, to najszybszy sposób nawożenia, który do tego jest bardzo wydajny, tani i ekologiczny. Żyto ozime dobrze i obficie wschodzi w krótkim czasie od wysiewu, tworząc przy tym dużo cennej masy zielonej. Gęste wschody pozwalają skutecznie ograniczyć rozrost chwastów na obsianym terenie. Żyto ozime ochroni również glebę przed zwiększonym parowaniem wody, a przez rozbudowany system korzeniowy pomoże transportować cenne składniki mineralne z głębszych warstw podłoża. Żyto ozime ma małe wymaganie glebowe, co czyni je jedną z najczęściej wysiewanych roślin poplonowych. Doskonale plonować będzie nawet na słabych mało zasobnych wyjałowionych glebach.
Żyto ozime cechuje się też największą odpornością na wymarzanie ze wszystkich możliwych poplonów. Wysiew żyta ozimego prowadzić można nawet na terenach jałowych, które wymagają zasilenia/nawożenia zanim zostaną ponownie obsiane roślinami uprawnymi. Optymalny termin wysiewu to wrzesień (od 10 do 30 września). Choć oczywiście wszystko zależy od panujących warunków pogodowych. Nasiona należy wysiewać na głębokość do 3 - 6 cm. Nasiona można wysiewać monogatunkowo lub w połączeniu z innymi ozimymi roślinami poplonowymi. Siew prowadzić można rzutowo lub przy pomocy siewnika. Żyto nie jest rośliną wymagającą w uprawie, uda się na każdej glebie i nawet przy okresowym braku opadów. Również puste rabaty kwiatowe warto obsiewać żytem ozimym, by zminimalizować ilość pojawiających się chwastów oraz wprowadzić do gleby cenną materię organiczną.
Żyto ozime w formie zielonego nawozu jest stosowane również do użyźniania podwyższanych grządek lub gleby w szklarniach i foliakach. W zimowych miesiącach pomaga lepiej zatrzymać wilgoć w glebie. Przekopanie z glebą powinno nastąpić jeszcze przed tym, zanim roślina zdąży zawiązać nasiona.